نیایش سنتی پیر و پیر سبز
زرتشتیان اشتادروز از ماه خورداد در زیارت ستیپیر به نیایش و ستایش دادههای نیک اهورایی میپردازند و پس از آن به سوی پیر سبز چک چک حرکت میکنند. از این روز که در گاهشمار زرتشتی، اشتاد ایزد نام دارد در ماه خورداد، نیایش همگانی در زیارتگاه پیرسبز نیز آغاز میشود.
زرتشتیان از جایجای ایران از اشتاد تا انارام ایزد به آیین اوستاخوانی در زیارتگاه پیرسبز چکچک میپردازند. ستیپیر، نام پیرانگاهی است که در نزدیکی مریمآباد، یکی از محلههای زرتشتینشین پیرامون یزد جای دارد. سازهی آن مانند قلعه است که آثار چهار برج باستانی در پیرامون قلعه دیده میشود.
در داخل یکی از اتاقهای پیرانگاه چاهی به عمق بیش از 50 متر وجود دارد. در بخشی دیگر از نیایشگاه درخت سرو کهنسالی وجود دارد. سرپرستی و نگهداری آن بر دوش انجمن این محل است. ایرانیان باستان به خوبی دریافته بودند، زیبایی، شادی، آزادی و آزادگی پدیدههای سزاوار ستایش هستند و هماره میکوشیدند تا آن را به دست آورند و دیگران را نیز در آن سهیم سازند. آنها تلاش کردند مردمان را از شهر و روستا در یک جا و در یک زمان گردهم آورند تا از حال یکدیگر آگاه شوند. آنها میدانستند در همایشها تواناییها بازشناسانده میشوند و در از میان برداشتن کمبودها و مشکلات میکوشیدند. جایی که هر فرد برای رسیدن به آرامش تن و روان بدان روی میآورد.
چک چک امروزی
زیارتگاه پیر سبزیا چکچک در اردکان امروزه به یکی از محبوبترین نیایشگاهها و مقاصد گردشگری اقلیتهای مذهبی در ایران و یزد تبدیل شده و بازدید از این مکان معنوی میتواند علاوه بر آشنایی گردشگران با ادیان و آیینهای مختلف، نزدیکی فرهنگها را نیز به همراه داشته باشد.
به سبب چکیدن قطره آب از سقف و دیواره این زیارتگاه به آن چک چک می گویند.
برخی نیز این زیارتگاه را با عنوان پیر سبز می شناسند این عبارت از دو واژه پیر و سبز تشکیل شد، در آیین مهر (آیین پرستش الهه میترا)، پیر به آخرین گام عرفانی اتلاق می شود و به سبب وجود درختان کهنسال چنار، واژه سبز را به آن افزوده اند.
چک چک در 43 کیلومتری شرق اردکان و در میان کوه های انجیر واقع شده و برای رفتن به این مکان می توان از یزد، میبد یا اردکان، راهی آنجا شد و همه آنها دارای جاده 2 طرفه و آسفالت هستند.
150 هزار زرتشتی در جهان زندگی می کنند که 30 هزار نفر آنان در ایران و حدود 6 هزار نفر در استان یزد (شهرستانهای تفت، اردکان و یزد) ساکن هستند.
.
نعمت آب و درخت در دل کوه
آب و درخت 2 عنصر شکوهمند این زیارتگاه هستند اما وجود آنها در این کویر خشک،؛ کمی دور از ذهن به نظر می رسد.
برای برخی زرتشتیان، حضور این 2 عنصر به معجزه ای شبیه می ماند که برای سبز نگه داشتن یاد نیک بانو دختر یزد گرد سوم رخ داده است.
برخی از پیروان این آیین کهن معتقدند که نیک بانو در حال گریز از دشمنان بوده و در این محل از اهورامزد(خدا) طلب کمک می کند، دهانه ای در کوه باز می شود و دختر را به درون می کشد اما به هنگام بسته شدن دهانه، قسمتی از چوبدستی وی بیرون می ماند، پس از مدتی از بالای این کوه بی آب و علف قطره آب مانند اشک چشم یتیمان و ستم دیدگان به زمین می چکد و آن عصا تبدیل به درختی تنومند می شود .
جوشش آب به قدری بود که اگر مسافری از آنجا عبور کرد، سیراب شود اما اگر جمعیت بیشتر یا گله گوسفندی به آنجا می رسید میزان آن بیشتر می شد تا به همه برسد.
بعضی از زایران، آب جاری در این زیارتگاه را قطره اشک نیک بانو می دانند و معتقدند او در جایی که از نظرها پنهان است نشسته و اشک می ریزد.
اشک او از دیواره های این زیارتگاه می چکد و به همین دلیل بسیاری برای تبرک از آن استفاده می کنند.