banner2

تاریخچه پل شهرستان

پل شهرستان یا پل جی یا پل جسر حسین قدیمی‌ترین پل اصفهان روی رودخانهٔ زاینده رود است. این پل در زمان ساسانیان ایجاد گردید و در زمان دیلمیان و سلجوقیان تعمیر و مرمت شده‌است. پل شهرستان در جی قدیم در شرق اصفهان واقع شده‌است. پایه‌های آن بر روی سنگهای طبیعی کف رودخانه استوار گردیده‌است. طول پل از ستون مدور آجری تا انتهای سنگفرش قدیمی، در حدود ۱۰۵ متر و عرض آن از ۴/۲۵ تا ۵ متر متغیر است. جهت پل، شمالی - جنوبی با کمی انحراف است. پل شهرستان دارای یازده چشمه و دوازده پایه سنگی بزرگ است.اما قسمت فوقانی پل که جهت عبور و مرور بوده خراب شده‌است و فقط پیاده می‌توان از روی آن عبور کرد.
پل شهرستان در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
علت آن كه این پل شهرستان نامیده می شود این است كه در روستایی به همین نام در شرق اصفهان واقع شده است. لازم به یادآوری است که اکنون فقط پیاده می‌ توان از روی آن عبور کرد.
این پل در واقع یک پل جنگی و نظامی بوده‌است. از نظر معماری و قدمت زمان ساختمان در مجموعه پله‌ای قدیمی ایران فقط پل دزفول و پل شوشتر با این پل برابری می‌کنند. آثار بر جای مانده مسجد جامع جی از دوران سلاجقه و مقبره الراشد بالله خلیفه عباسی و قلعه قدیمی اصفهان به نام سارویه (کهندژ) و حصار جی را در مجاورت این پل تاریخی می‌توان مشاهده کرد. در مجاورت این پل از دیر باز مردمانی سخت کوش و نجیب زیسته‌اند که هنوز هم با پسوند فامیل شهرستانی می‌توان آنان را یافت.
این پل در چهار کیلومتری شرق بافت تاریخی شهر اصفهان بنا شده بود که امروزه با گسترش شهر، در محدوده شهری قرار گرفته است (انتهای خیابان مشتاق دوم) و دلیل نامگذاری آن به پل شهرستان قرار گرفتنش در روستایی به نام شهرستان بوده است.

مصالح ساختمان به کار رفته در پل شهرستان که پلی باستانی است از سنگ، آجر، خشت و ملات است. طول پل مزبور از ستون مدور آجرى تا انتهاى سنگفرش قدیمى، در حدود 105 متر و عرض آن از 4/25 تا 5 متر متغیر است. جهت پل، شمالى ـ جنوبى با کمى انحراف است. انحراف آن از فاصله چهل مترى از سمت جنوب آغاز مى ‏گردد کف پل هموار نیست، بلکه از مرکز پل در دو سمت داراى شیب ملایمى است. پل شهرستان داراى یازده چشمه و دوازده پایه سنگى بزرگ است.
پل بر بستر صخره ‏اى رودخانه احداث شده است. در زمان ‏هاى باستان، براى ایجاد پل ‏ها، بستر صخره ‏اى رودخانه انتخاب مى ‏شد. همچنین محل مورد نظر را در جایى انتخاب مى‏ کردند که رودخانه باریک شده است. این شیوه، براى استحکام و صرفه جویى در مصرف مصالح در ساختمان پل به کار گرفته مى ‏شد در این شیوه، ابتدا صخره را تراشیده سپس با سنگ و ساروج پایه‏ هاى پل را به وجود مى ‏آوردند. در ساختن پل شهرستان نیز از همین شیوه استفاده شده است و پایه ‏ها را از سنگ لاشه و ساروج ساخته ‏اند.
البته در طول تاریخ بر اثر طغیان ‏هاى مکرر زاینده رود ویرانی هایی صورت گرفته است که مرمت شده است. آثار مرمت، به خاطر ناهمگونى قوس هاى طاق مشخص مى ‏باشد. احتمالا پل، در دوران آل بویه، سلجوقى و صفوى، مورد مرمت کلى قرار گرفته است. اهمیت پل که تا دوران صفوى، راه اصفهان به شیراز از فراز آن مى گذشت، محرز مى ‏باشد. اما برخی علاوه بر عبور و مرور، پل شهرستان  را یک پل جنگی و نظامی می دانند که از نظر معماری و قدمت زمان ساختمان، در مجموعه پل های قدیمی ایران است که فقط پل دزفول و پل شوشتر با این پل برابری می ‌کنند.
این پل در چهار کیلومتری شرق بافت تاریخی شهر اصفهان بنا شده بود که امروزه با گسترش شهر، در محدوده شهری قرار گرفته است (انتهای خیابان مشتاق دوم) و دلیل نامگذاری آن به پل شهرستان قرار گرفتنش در روستایی به نام شهرستان بوده است.

مکان پل شهرستان برروی نقشه

FaLang translation system by Faboba